Małymi kroczkami zaczynamy weekend, a ja postanowiłam na sam koniec tygodnia zaserwować Wam garść wiedzy 😊 dziś będzie troszkę mniej wizażowo, bardziej kosmetologicznie. Bo aby w odpowiedni sposób dbać o skórę, należy przede wszystkim poznać sposób jej funkcjonowania. Mam nadzieję, że nie przynudzę za bardzo i dobrniecie do końca 😄 miłej lektury!

SKÓRA – budowa i funkcje

Skóra jest największym narządem naszego ciała. Jej powierzchnia u dorosłego człowieka wynosi ok. 2m2, a średni ciężar wynosi około 4 kg. Ma złożoną budowę i pełni szereg niezwykle ważnych funkcji w organizmie. Przede wszystkim jej zadaniem jest ochrona przed czynnikami zewnętrznymi, takimi jak zmienne temperatury, promieniowanie, ochrona przed uciskiem, tarciem, uderzeniem, ochrona przed działaniem substancji chemicznych oraz drobnoustrojami (bakterie, wirusy i grzyby). Jej rola jest jednak dużo bardziej istotna, gdyż poza bierną ochroną posiada również szereg funkcji czynnych, o których na codzień zapominamy.

Należą do nich:

  •  Zwalczanie drobnoustrojów chorobotwórczych w skórze (fagocyty, układ immunologiczny)
  • Termoregulacja (wydzielanie potu, układ naczyniowy i nerwowy – naczynie się nie rozszerzy jak nie ma bodźca nerwowego)
  • Odbieranie bodźców z otoczenia (ból, dotyk, temperatura)
  • Rozpoznawanie alergenów (komórki Langerhansa – pochodzą ze szpiku kostnego, należą do komórek dendrytycznych, znajdują się w naskórku i skórze właściwej)
  • Produkcja witaminy D
  • Produkcja barwnika – melaniny (w melanocytach)

Skóra jest organem o bardzo złożonej budowie. Składa się z wielu warstw, a każda z nich spełnia swoją bardzo istotną rolę. Najbardziej zewnętrzną warstwą skóry jest naskórek. Jest zbudowany z keratynocytów i składa się z 5 warstw:

  • Warstwa podstawna – jest położona najniżej, nazywana jest także rozrodczą ze względu na fakt, że w jej obrębię dochodzi do mitotycznych podziałów i namnażania się keratynocytów. W tej warstwie stwierdza się obecność prekursorów keratyny-tonofibryli i cytokeratyn.  Keratyna jest ostatecznym produktem metabolizmu naskórka. Warstwa podstawna to miejsce lokalizacji komórek Langerhansa (rola w układzie odpornościowym) oraz komórek Merkla- odpowiedzialnych za czucie dotyku. W warstwie tej obecne są również melanocyty – komórki pochodzące z grzebienia nerwowego i syntetyzujące melaninę.
  • Warstwa kolczysta – to kilka rzędów wielobocznych komórek, pomiędzy którymi znajduje się przestrzenie wypełnione desmogleiną
  • Warstwa ziarnista – składa się z wrzecionowatych komórek, których jądra wypełnione są ziarnistościami keratohialiny, bardzo ważnymi w procesie wytwarzania keratyny.
  • Warstwa jasna – stanowi wąskie pasmo znajdujące się powyżej warstwy kolczystej. Ma duże znaczenie w zaburzeniach rogowacenia.
  • Warstwa rogowa – martwa, składającą się z komórek, które w dolnych warstwach przylegają do siebie natomiast na powierzchni są luźno ułożone i ulęgają złuszczaniu( stała odnowa naskórka), zawiera białka keratynowe, które poprzez zdolność wiązania wody nadają jej elastyczność. Błony komórkowe keratynocytów są zbudowane z fosfolipidów, które pod wpływem fosfolipazy A i C wydzielają kwas arachidonowy- mający duże znaczenie w przebiegu reakcji zapalnych.  Ze względu na oporność keratyny – leżące głębiej warstwy naskórka sa chronione przed czynnikami chemicznymi, mechanicznymi oraz promieniami UV.

Okres przejścia keratynocytu z warstwy rozrodczej do rogowej, w warunkach prawidłowych, wynosi 26-28 dni tzw. Turnover time.

Naskórek jest nieunaczyniony, jego odżywianie jest możliwe dzięki sieci naczyń pochodzących z warstwy brodawkowatej skóry właściwej.

Skóra właściwa jest pochodzenia mezodermalnego i zbudowana jest z włókien tkanki łącznej, zawiera zakończenia nerwowe.
Zbudowana jest z dwóch warstw:

  • Brodawkowata – obejmuje ona brodawki skórne, zawiera liczne drobne naczynia krwionośne. W brodawkach skórnych znajdują się włókna nerwowe, przewody gruczołów potowych i mieszki włosowe.
  • Siateczkowata – obejmuje warstwy aż do tkanki podskórnej, różni się bardziej zbitym charakterem kolagenu. Na granicy skóry właściwej i tkanki podskórnej znajduje się głęboki splot naczyniowy. Warstwa ta jest bardzo uboga w naczynia włosowate.

Podścielisko łącznotkankowe budują 3 rodzaje włókien: kolagenowe, retikulinowe i sprężyste.

  • Włókna kolagenowe – zbudowane są z białka – kolagenu i ulegają w tkance łącznej stałym przebudowom – mogą dzięki temu zmieniać kierunek swojego przebiegu, charakteryzują się znaczą odpornością na rozciąganie.
  • Włókna sprężyste – swą nazwę zawdzięczają zdolnością do odwracalnego rozciągania. Chronią włókna kolagenowe przed nadmiernym ich rozciągnięciem.
  • Włókna siateczkowe (retikulinowe) – określane są także mianem srebrno chłonnych, obecne są min. w błonie podstawnej naskórka także wokół naczyń włosowatych na granicy z tkanką podskórną.

Najgłębiej położoną warstwą skóry jest tkanka podskórna. Tworzą ją zraziki tłuszczowe przedzielone zbitą tkanką łączną włóknistą. W przestrzeniach międzykomórkowych tej tkanki obecne są m.in. naczynia krwionośne, włókna i upostaciowione naczynia nerwowe. Łączy ona skórę właściwą z głębiej położonymi tworami jak ścięgna czy kości. Wiotka budowa tej warstwy daje jej możliwość pochłaniania znacznych ilości wody.

Skóra zmienia się wraz z wiekiem. U dzieci i osób młodych jest cienka, delikatna, dobrze napięta i elastyczna. U osób starszych staje się sucha i szorstka. Wraz z wiekiem zaczynają pojawiać się zmarszczki i niedoskonałości. Jest to następstwem m.in. zmniejszenia wydzielania łoju skórnego, ale również szeregu czynników zewnętrznych, z którymi stykamy się w ciągu całego życia. Dlatego bardzo ważna jest odpowiednia pielęgnacja skóry, zgodna z jej zapotrzebowaniem.

 

Mam nadzieję, że po krótce udało mi się przybliżyć Wam budowę i funkcjonowanie skóry. Odpowiednie poznanie jej „schematu działania” to klucz do sukcesu w odpowiedniej pielęgnacji.